การดูแลสุขภาพและพัฒนาการของเด็กมีความสำคัญเป็นอย่างมาก การเลือกอาหารที่ดีต่อสุขภาพและอาหารที่ควรหลีกเลี่ยงสำหรับเด็กในแต่ละวัยถือเป็นเรื่องจำเป็นที่ผู้ปกครองต้องพิจารณาอย่างรอบคอบเพื่อให้เกิดผลที่ดีต่อสุขภาพและการเจริญเติบโตของเด็กๆ เราจึงแบ่งอาหารการกินของเด็กแต่ละวัย ดังนี้
ในช่วงแรกเกิด ถึง 6 เดือน ควรให้นมแม่เป็นอาหารหลัก เนื่องจากน้ำนมแม่มีสารอาหารที่เหมาะสมและมีประโยชน์ต่อร่างกายและสมองของทารก ในระยะเริ่มแรกของการเจริญเติบโตและพัฒนาการ น้ำนมแม่จึงเป็นสารอาหารที่ดีและสำคัญที่สุด หลังจาก 6 เดือน ควรเริ่มให้อาหารบดทีละชนิดเพื่อให้รู้จักการบดเคี้ยว และคอยสังเกตุดูอาการแพ้ของอาหารชนิดต่างๆ ไม่ควรเติมเกลือ น้ำตาลและสารปรุงรสเพื่อไม่ให้เด็กติดหวานและเค็ม สามารถให้นมแม่หรือนมผงไปพร้อมกับการให้เลือกอาหารอ่อนอื่นๆ เพิ่มได้ และควรดูแลอย่างใกล้ชิด ระมัดระวังในระหว่างการป้อนอาหารให้กับเด็กเพื่อความปลอดภัยสำหรับวัยทารก
ช่วงวัยอายุ 1-5 ปี เมื่อเด็กเริ่มทานอาหารอ่อนๆ และเข้าสู่ช่วงวัยเรียนรู้ในการทานอาหารต่างๆ เด็กในวัยนี้จะยังไม่สามารถรับประทานอาหารได้เยอะมากนัก ควรป้อนอาหารเป็นมื้อเล็กๆ และของว่างที่มีประโยชน์ ฝึกให้เด็กกินผัก โดยอาจจะหั่นเป็นชิ้นเล็กสอดแทรกลงไปในอาหารให้มีสีสันสวยงาม น่ารับประทาน ฝึกให้เด็กหยิบจับอาหารด้วยตัวเอง และเลือกอาหารที่มีส่วนผสมของ โปรตีน วิตามิน แร่ธาตุ และกรดไขมันที่ดี เป็นต้น เพื่อความสำคัญในการส่งเสริมการเจริญเติบโตและการทำงานของระบบประสาทและควรคำนึงถึงประโยชน์สำหรับการพัฒนาทักษะทางการเรียนรู้และสมองของเด็ก สำหรับอาหารที่ควรหลีกเลี่ยง ได้แก่ เนื้อสัตว์ที่ปรุงไม่สุก อาหารรสจัด อาหารที่มีน้ำมันเยอะ น้ำอัดลม ขนมกรุบกรอบ อาหารพวกนี้จะทำให้เด็กอิ่มและไม่บริโภคอาหารมื้อหลัก ทำให้เด็กได้รับสารอาหารที่มีประโยชน์ต่อร่างกายน้อยลง
เด็กวัยเรียน อายุ 6 – 12 ปี ควรให้ความสำคัญกับอาหารมื้อเช้า แนะนำให้รับประทานอาหารให้ครบ 5 หมู่ ควรให้เด็กได้บริโภคนมและผลิตภัณฑ์จากนมเพื่อให้ได้รับโปรตีนและแคลเซียมที่มีส่วนช่วยในเรื่องของการเจริญเติบโตของร่างกาย เสริมสร้างกระดูกและฟัน ซึ่งนมที่เหมาะสมสำหรับเด็ก คือ นมครบส่วน หรือนมไขมันเต็ม เพราะนมที่กล่าวมานั้นจะให้พลังงานที่เพียงพอต่อความต้องการของร่างกายของเด็กในช่วงวัยนี้ แต่ควรเป็นนมรสจืดที่ไม่ปรุงแต่งรส
ในช่วงวัยรุ่น ควรให้ความสำคัญกับการบริโภคอาหารที่ให้พลังงาน โปรตีน แร่ธาตุ และวิตามิน ที่เพียงพอต่อการเจริญเติบโตและกิจกรรมที่ต้องการพลังงานมาก เพื่อที่จะได้นำพลังงานไปใช้และเผาผลาญได้อย่างเต็มที่ และควรหลีกเลี่ยงอาหารที่ไม่เหมาะสม ได้แก่ อาหารหมักดอง เนื้อสัตว์ที่ปรุงไม่สุก อาหารรสจัด อาหารที่มีน้ำมันเยอะ น้ำอัดลม ชา กาแฟ ขนมหวาน ขนมกรุบกรอบ การสร้างนิสัยทางโภชนาการที่ดีจะมีผลต่อการเสริมสร้างสุขภาพที่แข็งแรงและความสามารถในการทำกิจกรรมต่างๆ ของวัยรุ่นได้
การเลือกอาหารหรือของกินที่ควรรับประทานและอาหารที่ควรหลีกเลี่ยงสำหรับเด็กในแต่ละวัย มีความสำคัญในการสร้างพื้นฐานสุขภาพที่แข็งแรงและความสมดุลทั้งทางร่างกายและจิตใจที่แตกต่างกันออกไปในแต่ละช่วง และควรคำนึงถึงการเลือกอาหารที่มีประโยชน์ ปลอดภัย รวมถึงเหมาะสมสำหรับการเจริญเติบโตและพัฒนาการ เป็นสิ่งที่ผู้ปกครองสามารถส่งเสริมและผลักดันสุขภาพที่ดีของเด็กได้ในระยะยาว
อ้างอิงจาก สำนักโภชนาการ กรมอนามัย กระทรวงสาธารณสุข
